|
|
Deze blog werd geschreven door oud collega Mick van Grinsven
Netwerken rondom complexe problematiek in de sociale sector
Wanneer meerdere organisaties deelnemen aan een horizontale samenwerking, hoe weet je dan wie er verantwoordelijk is voor de resultaten? Dit is een belangrijke vraag in de aanpak van bijvoorbeeld de complexe problematiek rondom gezinnen die te maken hebben met huiselijk geweld. Gezinnen waar huiselijk geweld voorkomt, kunnen vaak niet worden geholpen door eenzelfde organisatie. Dit komt doordat aan complexe problematiek vaak verschillende factoren ten grondslag liggen. In een gezin waar huiselijk geweld speelt komen soms wel 20 tot 30 organisaties over de vloer, elk vanuit een ander perspectief en met een ander inzicht over de ‘oplossing’. Ieder van deze organisaties is te veel gericht op de eigen organisatiedoelstellingen, terwijl er een gezamenlijk probleem moet worden aangepakt.
Welke organisatie is verantwoordelijk en aansprakelijk voor welke dienst? Dit heeft te maken met het gevoel van eigenaarschap van organisaties binnen een netwerk waarin meerdere organisaties samen (moeten) werken. Eigenaarschap is een breed begrip, maar heeft vooral te maken met het nemen van verantwoordelijkheid, het nakomen van afspraken en het leveren van een bijdrage (HRPraktijk, 2016). Uit een onderzoek van Vilans (kenniscentrum op het gebied van langdurige zorg) in 2014 blijkt dat zowel bij gemeenten als bij zorgaanbieders en verzekeraars het eigenbelang de boventoon lijkt te voeren (Stam, 2014). Het eigenbelang hindert de samenwerking. Organisaties die onderdeel zijn van een groter geheel voelen zich niet verantwoordelijk voor de uiteindelijke uitkomst van een casus.
In mijn afstudeeronderzoek heb ik onderzocht hoe het gebruik van IT-software en het leereffect van organisaties die vaker met elkaar samenwerken kunnen bijdragen aan het gevoel van eigenaarschap in netwerken in de sociale sector. Een netwerk is in dit geval de verzameling van organisaties die te maken hebben met één en dezelfde casus. Ook heb ik onderzocht in hoeverre dit weer kan bijdragen aan de effectiviteit van deze netwerken. De onderzoeksvraag is dus tweeledig en luidt: ‘’Hoe kunnen IT-software en het leereffect het gevoel van eigenaarschap beïnvloeden in een netwerk in de sociale sector en in hoeverre kan dit de effectiviteit van het netwerk beïnvloeden?’’.
Serious gaming
Om de bovenstaande onderzoeksvraag te beantwoorden is een experiment uitgevoerd. Het experiment bestaat uit een game die op de Universiteit van Tilburg gespeeld wordt onder studenten van de Bachelor studie Organisatiewetenschappen. In deze game simuleert een groep van 20 studenten een netwerk in de sociale sector, die gezamenlijk een casus rondom huiselijk geweld moeten aanpakken. De 20 studenten worden verdeeld over vijf organisaties, te weten: de Gemeente, het Openbaar Ministerie, de Politie, Bureau Jeugdzorg en Maatschappelijk werk. Iedere organisatie bestaande uit vijf studenten krijgt een deel van de beschikbare informatie rondom een fictief gezin waar sprake is van huiselijk geweld. Gezamenlijk moeten zij deze casus tot een goed einde zien te brengen. Na het uitvoeren van het experiment zijn er open en gesloten vragen over het experiment aan de deelnemers gesteld en afsluitend heb ik twee expert-interviews uitgevoerd om mijn resultaten te verifiëren.
Conclusie
Uit mijn onderzoek komt naar voren dat netwerken rondom complexe problematiek die gebruik maken van IT-software en waar de deelnemende organisaties ervaring hebben in het samenwerken met elkaar, een hogere mate van eigenaarschap vertonen en dit heeft een positieve invloed op de effectiviteit van het netwerk. Deze conclusie benadrukt dat competitie tussen (zorg)organisaties niet bevorderlijk is en dat het gevoel van eigenaarschap toeneemt wanneer organisaties binnen een netwerk samenwerken, in plaats van strijden met elkaar en cliënten als klanten zien. Een hogere mate van eigenaarschap kan bereikt worden door het gebruik van IT-software en door het feit dat organisaties leren van het samenwerken met elkaar, maar dit is geen direct verband. Uit het onderzoek blijkt dat de onafhankelijke variabelen uit deze studie via twee onderliggende mechanismen – namelijk het gezamenlijk creëren van doelstellingen en het delen van informatie – het gevoel van eigenaarschap kunnen verhogen. Organisaties binnen een netwerk in de sociale sector die aan het begin staan van een complexe casus zullen een hoger gevoel van eigenaarschap bereiken als zij gezamenlijk de doelstellingen voor de casus formuleren en informatie met elkaar delen die van belang is in de casus.
Learning tool
Binnen netwerken in de sociale sector waar complexe casuïstiek wordt behandeld, werken organisaties samen omdat de problemen van cliënten niet opgelost kunnen worden door slechts één organisatie. Om effectiever te werk te gaan binnen dit soort netwerken, moet er rekening worden gehouden met het gevoel van eigenaarschap. Volgens mijn onderzoeksresultaten kunnen het leereffect, door herhaalde samenwerking, en het gebruik van IT-software bijdragen aan een hogere mate van eigenaarschap. Bovendien, netwerken in de sociale sector die hun samenwerking starten met het gebruik van IT-software hebben een voorsprong in het gevoel van eigenaarschap ten opzichte van netwerken die hun samenwerking niet meteen starten met het gebruik van IT-software. De IT-software kan gezien worden als een learning tool in netwerken die het gevoel van eigenaarschap bevordert en daarmee de effectiviteit laat toenemen.
Referenties:
|
